Trwają prace porządkowe na cmentarzach żydowskich w Cieszynie. Od kilku tygodni grupa lokalnych wolontariuszy sukcesywnie przywraca porządek na zabytkowych żydowskich nekropoliach przy ul. Hażlaskiej. Znikają gałęzie, humus i panoszący się na nagrobkach bluszcz. Spod grubej warstwy przykrywającej miejsce pochówku wyłaniają się poprzewracane niegdyś macewy i postumenty.
Światło dzienne ujrzały również obramienia grobów i kamienne elementy, które udało się przypisać do poszczególnych nagrobków. Porządkując teren nie tylko odsłaniają wiele ciekawych i pięknych elementów, jak te z ciekawą ornamentyką secesyjną, ale na nowo odkrywają przeszłość i pamięć o ludziach wpisanych w historię Śląska Cieszyńskiego.
W niedzielnej akcji porządkowej prowadzonej na nowym cmentarzu żydowskim uczestniczyło ponad 20 wolontariuszy. Zaplanowane na cały dzień prace skupiły się w miejscu kwater grzebalnych za domem przedpogrzebowym.
- Porządkujemy pierwszą kwaterę ludzi pochowanych między 1910-1920 rokiem – wyjaśnia inicjatorka akcji Irena French. Jak podkreśla to jest nasze dziedzictwo i skarb o który należy zadbać.
W przedsięwzięcie zaangażował się społecznik i historyk z Pszczyny - Sławomir Pastuszka, który razem Ireną French koordynuje przebieg prac.
- Każda inicjatywa ze strony zewnętrznej, która pomaga w przywracaniu porządku na żydowskich cmentarzach jest warta uwagi i wsparcia. Dziś przychodzą ludzie, którzy poświęcają swój wolny czas i chęci, ale chcą też odkryć tę historię. Takiej inicjatywie należy bić brawo, to jest coś wspaniałego, działając wspólnie osiągniemy fajny cel – podkreśla S. Pastuszka.
Pierwszy etap prac skupia się na odsłonięciu nagrobków z chwastów i ich oczyszczeniu. Nagrobki zostaną zinwentaryzowane i naniesione na mapę. Być może w przyszłości uda się również przeprowadzić ich renowację. Co warto zaznaczyć, nowy cmentarz żydowski posiada nowoczesny układ przestrzenny.
- Jest jednym z najlepiej zorganizowanych kompozycyjnie cmentarzy żydowskich na Śląsku Cieszyńskim. Ma określony układ kwater i rzędów. Są tu groby honorowe, odsłaniając to wszystko dopiero to widzimy. Mimo, że nie jestem mieszkańcem Cieszyna i nie mam żadnych związków z tym cmentarzem. Chcę pomagać bo widzę, jak praca wolontariuszy jest ważna - dodaje społecznik.
W tym roku powstała Koalicja Opiekunów Cmentarzy Żydowskich w Polsce do której dołączyła również grupa z Cieszyna. Koalicja skupia organizacje, instytucje oraz osoby prywatne, które zajmują się ratowaniem żydowskich cmentarzy.
– Docelowo ma ona wspierać finansowo w przyszłości z różnych grantów czy darowizn tego typu działania. Na razie zaczynamy od dwóch rąk, a być może z czasem Koalicja będzie już finansować takie akcje – wyjaśnia Sławomir Pastuszka, członek Rady Koalicji Opiekunów Cmentarzy Żydowskich w Polsce.
Foto i tekst Krzysztof Telma
